Sól – każdy się z nią spotkał, jest to najpopularniejsza przyprawa stosowana w kuchni. Nadaje potrawą smaku i jest głównym źródłem sodu w pożywieniu. Stosowana w nadmiarze jest szkodliwa ze względu na zatrzymywanie wody w organizmie.
Sól, którą kupujemy w sklepie ma postać białego proszku i jest dostępna w formie nieoczyszczonej soli kamiennej lub oczyszczonej soli warzonej.
Sposoby pozyskiwania soli
Sól można uzyskać na kilka sposobów. Sól kamienna wydobywania jest z ziemi metodami górniczymi. Wykorzystywana jest do celów przemysłowych, po wcześniejszym zmieleniu lub rozpuszczana w wodzie w celu otrzymania solanki a następnie odparowywana dla uzyskania czystej soli. W podobny sposób pozyskuje się sól morską, tutaj mamy już gotową solankę w postaci morskiej wody i wystarczy ją odparować.
Powyższe stwierdzenia są zrozumiałe dla dorosłego człowieka, a co jeżeli zadało nam je dziecko? Jeżeli odpowiemy w sposób encyklopedyczny możemy spodziewać się kolejnego pytania. „Odparowywanie”, co to takiego? I zamiast zbywać naszą pociechę jakimiś wymyślnymi odpowiedziami zaangażujmy się w pewien eksperyment, który sprawi, że nasze dziecko zobaczy jak powstaje sól.
Wyhodujmy kryształy soli!
Eksperyment nie jest trudny i nawet ktoś nieobyty z chemią, na co dzień bez problemu sobie poradzi. Oprócz pięknego efektu powstawania kryształów soli przekażemy też wiedzę na temat krystalizacji i rozpuszczania różnych substancji oraz pokażemy odwracalność tego procesu. Eksperyment będzie polegał na odparowywaniu wody z nasyconego roztworu solnego, powodując wytrącaniu się kryształów.
Na początek należy przygotować kilka niezbędnych akcesoriów.
- jedna czwarta szklanki soli
- pól szklanki wody
- słoik
- ołówek lub patyk
- kawałek włóczki lub włochatej nitki
Żeby zagwarantować powodzenie eksperymentu pamiętajmy, aby zagotować wcześniej przygotowaną wodę. Wodę wlewamy do słoika i dodajemy do niej sól mieszając aż do jej rozpuszczenia. Jeżeli na dnie zaczną się osadzać drobinki soli to znaczy, że roztwór już jest maksymalnie nasycony. Starajmy się tak dobrać ilość wody i soli, aby roztwór zajął ok 3/4 wysokości słoika (możemy zrobić kilka roztworów i wlać je razem pamiętając o zachowaniu proporcji).
Następnie przywiązujemy sznurek na środku patyczka i opuszczamy do roztworu tak, aby jego koniec znalazł się na dnie słoika a ołówek opierał się na jego krawędziach. Eksperyment został przygotowany, teraz należy czekać na jego efekty.
Eksperyment będzie tym bardziej udany im dłużej będzie trwał proces odparowywania wody. Nie należy więc stawiać słoika w miejscu nasłonecznionym czy w przeciągu. Kiedy woda zacznie odparowywać będzie można zaobserwować drobinki kryształów soli gromadzące się na nitce oraz krawędzi słoika, zaobserwujemy to już po ok 7 dniach. Pozwalając całkowicie odparować wodzie osiągniemy naprawdę imponujący efekt.
Jeżeli chcemy jeszcze bardziej rozbudować wyhodowane kryształy soli, to szykujemy ponownie solny roztwór a wyhodowane wcześniej kryształy soli obwiązujemy nitką i zanurzamy w roztworze. Pozostawiając ponownie słoik aż do odparowania wody zauważymy, że na wyhodowanych już kryształach wyrosły nowe.
Pamiętajmy, żeby nie przygotowywać dużej ilości roztworu, ponieważ proces odparowywania wody w warunkach domowych jest długotrwały. Odparowanie tylko jednej porcji roztworu może potrwać ponad miesiąc.
Możemy też pokusić się o wyhodowanie kolorowych kryształów soli dodając do wody barwnika. Jeżeli hodujemy kryształy w kilku procesach, to za każdym razem możemy dodać inny kolor, efekt będzie oszałamiający. Zaczynajmy tylko od ciemniejszych barw przechodząc do jasnych lub czystej soli.
Taki eksperyment i rozmowa z dzieckiem o procesie powstawania soli może być świetny wstępem dla wycieczki do kopalni soli, pobudzimy wyobraźnię dziecka i sprawimy, że będzie wykazywało zainteresowanie to, co zobaczy w kopalni.
